Jakie nawozy stosować przy rzepaku Umberto na glebach lekkich?

Czym jest wskaźnik NDVI i jak mierzy zdrowie roślin?

NDVI to wskaźnik zieloności, który ocenia ilość i aktywność zielonej biomasy.

Porównuje odbicie światła w bliskiej podczerwieni i w czerwieni. Zdrowe liście silnie odbijają podczerwień, a pochłaniają czerwień. Im wyższy NDVI, tym zwykle gęstszy i aktywniej rosnący łan. W rzepaku NDVI dobrze odzwierciedla zwarcie pokrywy i wigoru roślin przed kwitnieniem. W czasie kwitnienia żółte kwiaty obniżają NDVI, mimo że rośliny są w dobrej kondycji, co trzeba brać pod uwagę.

Na ile NDVI koreluje z plonem rzepaku Umberto?

NDVI potrafi dość dobrze korelować z plonem rzepaku Umberto przed kwitnieniem, ale nie zastępuje lustracji i map plonu.

U rzepaku hybrydowego o silnym wigorze, jak Umberto F1, NDVI zwykle rośnie szybko wraz z zagęszczeniem i rozwojem łanu. Wysokie NDVI w kluczowych fazach wiosennych wskazuje na wysoki potencjał biomasy, a więc i plonu. Trzeba jednak pamiętać o zjawisku nasycenia. Przy bardzo gęstym i wysokim łanie indeks przestaje rosnąć mimo dalszego wzrostu biomasy. Na plon wpływają też czynniki, których NDVI nie uchwyci, na przykład warunki podczas zapylania, osypywanie łuszczyn czy szkody pogodowe tuż przed zbiorem. Dlatego NDVI traktujemy jako wskaźnik potencjału, a wynik weryfikujemy danymi z pola i kombajnu.

Kiedy w sezonie pomiary NDVI najlepiej prognozują plon?

Najlepsze okna prognostyczne to wczesna wiosna i okres przed kwitnieniem.

W praktyce największą wartość mają serie zdjęć od ruszenia wegetacji do zwartego zielonego łanu przed pojawieniem się kwiatów. To wtedy różnice w rozwoju i odżywieniu najsilniej przekładają się na przyszły plon. W czasie pełnego kwitnienia NDVI spada przez wpływ kwiatów, więc nie służy do porównań między działkami. Po kwitnieniu, krótkie okno stabilnego zielonego ulistnienia pozwala jeszcze ocenić, czy łan równomiernie dojrzewa i czy nie pojawiły się ogniska stresu.

Jakie platformy i czujniki sprawdzą się przy rzepaku?

Sprawdzą się satelity o stałej częstotliwości zdjęć, drony z kamerą multispektralną i czujniki pokładowe na maszynach.

• Satelity o średniej rozdzielczości. Dają regularne, powtarzalne mapy NDVI. Wystarczą do monitoringu dużych pól i trendów w czasie. Ograniczeniem są chmury.
• Satelity o wysokiej rozdzielczości. Ułatwiają pracę na mozaikowych działkach i przy wąskich klinach. Rzadziej dostępne i zwykle wymagają zamówienia.
• Drony z kamerą multispektralną. Zapewniają bardzo szczegółowe mapy, przydatne do precyzyjnych sondaży i wyznaczania stref. Wymagają lotu i obróbki danych.
• Czujniki na maszynach. Pozwalają mierzyć rośliny w czasie przejazdów opryskiwacza lub rozsiewacza. Ułatwiają dawki zmienne.
• Aplikacje mobilne. Mogą podglądać satelitarne NDVI w telefonie. Dobre do szybkiego przeglądu, mniej do analiz precyzyjnych.

Jak kalibrować dane NDVI za pomocą sondaży polowych?

Kalibracja polega na powiązaniu map NDVI z rzeczywistym stanem łanu w wybranych punktach.

• Wybierz punkty do sondażu z różnych klas NDVI, na przykład strefy niskie, średnie i wysokie.
• W każdym punkcie policz obsadę roślin na metrze kwadratowym i oceń wyrównanie.
• Zrób cięcie biomasy na wyznaczonej ramce i zważ świeżą masę. Jeśli to możliwe, osusz część próby do stałej masy.
• Oceń kolor liści i objawy niedoborów, zrób zdjęcia do dokumentacji.
• Zanotuj wilgotność gleby w profilu i widoczne szkody, na przykład żerowanie lub wyleganie.
• Zbuduj prostą relację między NDVI a biomasą i obsadą. Użyj jej do wnioskowania o plonie.
• Po żniwach porównaj mapy NDVI z mapą plonu. To potwierdzi, gdzie prognoza była trafna, a gdzie zawiodła.

Jakie ograniczenia mają prognozy oparte na NDVI?

NDVI nasyca się przy bardzo gęstym łanie, jest wrażliwy na kwitnienie i nie pokazuje wszystkich czynników plonotwórczych.

Na wynik wpływa tło gleby w rzadkich łanach jesienią, cienie, kąt słońca i różnice między czujnikami. W czasie kwitnienia interpretacja jest utrudniona przez żółte kwiaty. Łany hybryd o silnym wigorze mogą osiągać pułap, przy którym indeks nie rośnie dalej, mimo że biomasa i plon jeszcze się różnicują. NDVI nie pokaże jakości nasion, zawartości oleju ani strat z osypywania. Zmiany pogody w końcówce sezonu także zmieniają plon niezależnie od wcześniejszych wartości indeksu.

Czy NDVI rozróżni stres od chorób, suszy i niedoborów?

Sam NDVI nie rozróżnia przyczyny stresu, pokazuje tylko skutek w postaci słabszej zieloności.

Aby wskazać przyczynę, potrzebna jest dodatkowa informacja. Pomagają lustracje, zdjęcia w świetle dziennym, dane pogodowe i glebowe, a także inne wskaźniki spektralne, na przykład czułe na strefę czerwieni skrajnej czy temperaturę liścia. W rzepaku łatwo pomylić niedobór azotu z przesuszeniem lub porażeniem. Dlatego każdą anomalię na mapie warto potwierdzić w terenie i, jeśli trzeba, analizą laboratoryjną.

Jak wdrożyć monitoring NDVI na gospodarstwie krok po kroku?

Zacznij od regularnych map, ustal progi i połącz je z lustracjami pola oraz danymi z maszyn.

• Wybierz źródło zdjęć i ustaw harmonogram pobierania map.
• Podziel pola na strefy zarządzania według wielolecia NDVI.
• Ustal progi alarmowe, na przykład szybki spadek NDVI lub duże rozwarstwienie między strefami.
• Wyznacz punkty kontrolne w każdej strefie i plan lustracji po każdym nowym obrazie.
• Połącz obserwacje z planem nawożenia i ochrony, szczególnie przed kwitnieniem.
• Dokumentuj decyzje i wyniki. Po zbiorze porównaj mapy NDVI z mapą plonu.
• W kolejnym sezonie zaktualizuj strefy i progi na podstawie zebranych doświadczeń.

Podsumowanie

Kończąc, NDVI daje szybki, obiektywny wgląd w zmienność łanu. W rzepaku umberto ułatwia ocenę potencjału i wspiera decyzje o nawożeniu i ochronie. Najlepiej działa w połączeniu z lustracją, sondażami i danymi z maszyn. Dzięki temu prognoza plonu będzie bardziej wiarygodna, a reakcja na problemy szybsza.

Wdróż monitoring NDVI w rzepaku Umberto w tym sezonie i połącz go z lustracjami polowymi, aby trafniej planować nawożenie i zbiór.